Recenzje (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1037
Dwaj amerykańscy fizycy – James Trefil i Michael Summers - są autorami książki Wyobrażone życie, wydanej w Polsce dzięki Wydawnictwu Copernicus Center Press, w tłumaczeniu Tadeusza Chawziuka.
Podtytuł książki – Wyprawa na egzoplanety w poszukiwaniu inteligentnych istot pozaziemskich, stworzeń lodu i zwierząt supergrawitacyjnych – przybliża czytelnikowi bliżej tematykę, jaką zajmują się autorzy – obszarem między nauką a fantazją, science fiction.
Gdyby zważyć, czego jest w książce więcej, szala przeważyłaby jednak na korzyść nauki, gdyż autorzy, z powodów oczywistych muszą wychodzić z ziemskiej bazy danych i dopiero na niej konstruować swoje fantazje astronomiczno-fizyczno- biologiczne. Czyli z faktu, iż Wszechświat powstał 13,8 mld lat temu, nasz Układ Słoneczny nie jest w Galaktyce jednym z wielu, a Ziemia jest jedną z miliardów planet, na której może powstać życie. Na Ziemi powstało ono ok. 4 mld lat temu i rządzi nim chemia, biologia i fizyka – co dość dobrze już rozpracowaliśmy.
Czy jednak ziemskie reguły, którym podporządkowane jest życie są uniwersalne? Czy ludzie i cała ziemska przyroda są we Wszechświecie unikatem? Takie pytania stawiane są coraz częściej, w miarę doskonalenia astronomicznych technik obserwacyjnych oraz kolejnych wypraw kosmicznych, dzięki którym nasze wyobrażenia o własnej wyjątkowości są coraz bardziej podważane.
Autorzy rozpoczynają książkę od rozważań nad naturą życia, omawiają zasady, które rządzą jego powstaniem i ewolucją i przedstawiają trudności, z jakimi spotykają się uczeni próbujący odkryć życie we Wszechświecie. Druga część tej książki to z kolei obudowane wiedzą naukową spekulacje na temat możliwości rozwoju życia na egzoplanetach. Na koniec – jak sami piszą – idą na całego i omawiają hipotezę życia innego niż ziemskie, nie opartego na chemii. Ta część książki z pewnością zainteresuje wielbicieli literatury science fiction.
Książkę kończy rozdział pytań bez odpowiedzi, w którym przedstawia się możliwe i oczekiwane rezultaty misji kosmicznych, istniejących i budowanych teleskopów, nadziei, jakie wiązało się i nadal wiąże z SETI, a także ziemskiego bezpieczeństwa kosmicznego. To ciekawa podróż po terytorium już poznanym i jeszcze nieodkrytym, którego kształt podpowiada nam tylko wyobraźnia.(al.)
Wyobrażone życie. Wyprawa na egzoplanety w poszukiwaniu inteligentnych istot pozaziemskich, stworzeń lodu i zwierząt supergrawitacyjnych, James Trefil, Michael Summers, Wydawnictwo Copernicus Center Press, wyd. I, Kraków 2020, s. 286, cena 49,90 zł. Książka dostępna także jako e-book.
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 187
Wydawnictwo PORT wydało książkę Madhumity Murgii, dziennikarki zajmującej się sztuczną inteligencją, pt. W cieniu AI. 
Jej podtytuł: Jak sztuczna inteligencja ingeruje w nasze życie dopowiada, o czym pisze w niej autorka, czyli o branży internetowej, która polega na zbieraniu i sprzedawaniu niematerialnych dóbr, pozornie nie mającej wiele wspólnego z XX-wieczną gospodarką, i twardej grze rynkowej, jaka w niej istnieje.
Jak podaje: „Szybko się przekonałam, że za każdym razem, gdy mam do czynienia z jakimś produktem internetowym – usługami takimi jak Mapy Google, Uber, Instagram czy płatność kartą kredytową – moje kroki są rejestrowane przez „ciasteczka”. Jeśli połączy się te strzępki informacji z publicznie dostępnymi danymi, np. ewidencją działalności gospodarczej czy rejestrami sądowymi, informacjami na temat zakupów, czy bieżącej lokalizacji, można stworzyć dość szczegółowy obraz mnie, zaczynając od płci i wieku, a kończąc na niuansach mojej osobowości i tego, w jaki sposób podejmuję decyzje. Życie każdego człowieka jest nieustannie przetwarzane w takie pakiety danych na sprzedaż. Staliśmy się produktami”.
Nie jest to książka naukowa, a zbiór reportaży, opowieści o ludziach różnych zawodów, którzy – jak większość z nas – stali się (z konieczności) niewolnikami technologii informatycznych używanych przez wielki i mały biznes do zwielokrotnienia swoich zysków kosztem jakości życia milionów ludzi. Używanych także przez rządy do tworzenia opresyjnego państwa, posługującego się zarówno inwigilacją, ale i eliminującego z życia społecznego tych obywateli, których poglądy i działalność odbiegają od narzuconej ideologii. Przećwiczyliśmy to właśnie podczas tzw. pandemii Covid i lockdownu.
Choć ze zjawiskami związanymi z cyfrowymi technologiami jesteśmy już jakoś oswojeni, to przyjrzenie się konkretnym ich skutkom w konkretnych zawodach – co czyni autorka – ma nie tylko walor poznawczy dla tych, którzy w tych branżach nie pracują, ale skłania do zadania sobie pytania: do jakiego stopnia już nie mamy własnej woli, ani możliwości decydowania o sobie i co się z nami stanie, kiedy technologie AI zagrożą naszemu istnieniu? (al.)
W cieniu AI. Jak sztuczna inteligencja ingeruje w nasze życie?, Amdhumita Murgia, Wydawnictwo PORT, Warszawa 2025, wyd. I, s.437.
- Autor: al
- Odsłon: 2843
Wydawnictwo Z/W wydało książkę Zbigniewa Wojtasińskiego – Życie z rakiem.
Autor, znany dziennikarz specjalizujący się w problematyce nauk medycznych, piszący od lat o zdrowiu, przedstawia w niej wiele historii ludzi, którzy zachorowali na raka pokazując, iż jest to dzisiaj choroba nie tyle coraz częstsza, co w dużej mierze uleczalna, a przynajmniej – zaleczalna.
W 18 rozdziałach książki przedstawia znane osoby ze świata polityki, kultury, mediów, właściwie wszystkich profesji (i z różnych epok), których dotknął rak i pokazuje jak sobie z nim radzili. Pisze o historii leczenia raka na świecie – chirurgii, ale i przełomowych terapiach, jakie pojawiły się w XX wieku, w różnych typach nowotworów.
Podtytuł książki – „Jadowite węże w koszyku” (tytuł jednego z rozdziałów) – pokazuje, że nawet jeden z najbardziej trudnych w leczeniu – szpiczak – uznawany do niedawna za chorobę śmiertelną, stał się dzięki medycynie chorobą przewlekłą. „Walka z tą chorobą przypomina przechowywanie jadowitych węży w koszyku – pisze autor. Jak tylko uda się je tam zapędzić, to ciągle trzeba kontrolować zamknięte wieko, a wręcz najlepiej na nim siedzieć, żeby żaden gad się nie wydostał”.
Ta metafora dobrze oddaje dzisiejszą walkę z nowotworami – trzeba nie tylko być czujnym w zdrowiu, ale i nawet w zaleczonej chorobie, co jest w dużej mierze miarą sukcesu chorego. Zachorowania na różne typy raka wiąże się dzisiaj jednak z drogim - i nie dla wszystkich dostępnym - leczeniem nowymi preparatami. Autor opisuje te najnowsze leki – także biologiczne oraz szczepionki na przykładach leczenia konkretnych osób.
W opisach nie zabrakło także tzw. cudownych uzdrowień, których lekarze nie umieją wyjaśnić (w tym – efektu placebo). Okazuje się, że wcale nie tak rzadko właściwości lecznicze ma też miłość, troska najbliższych czy współczucie – nazywane „efektem matki Teresy”. Ale nie bez znaczenia jest odpowiedni tryb życia, odżywiania – w rozdziale „Leczenie wspomagające” nie brakuje zaleceń medycznych wynikających z najnowszych badań w tym kierunku.
Ostatnie rozdziały dotyczą profilaktyki (też na przykładach konkretnych chorych), wczesnych objawów niektórych raków oraz wskazań, jak się w takich przypadkach dziś postępuje. Także wówczas, kiedy nie ma już żadnej nadziei, ale życie winno nadal być godne, pozbawione bólu i upokorzeń. W sumie to książka o postępach nauki i nadziei – chorych i ich lekarzy, pokazująca, że choroby nowotworowe są wśród nas, że dają się ujarzmiać i w coraz większym stopniu – pokonywać. (al.)
Życie z rakiem. Jadowite węże w koszyku. Zbigniew Wojtasiński, Wydawnictwo Z/W, Warszawa 2014, s. 320, cena 39,90 zł
- Autor: al
- Odsłon: 4299