Recenzje (el)
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1089
Wydawnictwo Copernicus Center Press wydało książkę George’a Mussera pt. Upiorne działanie na odległość i jego wpływ na czarne dziury, Wielki Wybuch i teorię wszystkiego. Jej tłumaczem jest Łukasz Lamża.
Już sam tytuł pokazuje, że nie jest to rzecz łatwa. Autorstwo powiedzenia „upiorne działanie na odległość” przypisane jest Einsteinowi i dotyczy zjawiska nielokalności, ważnego aspektu fizyki kwantowej, bez którego nie da się dokładnie opisywać świata.
Nielokalność uwikłana jest w znane eksperymentalnie zjawiska, takie jak splątanie czy kwantowa teleportacja – które przez lata były tylko ciekawostkami, a dziś powoli „trafiają pod strzechy” za sprawą choćby szyfrowania kwantowego.
Z drugiej strony, problem lokalności zmusza nas do przemyślenia na nowo, w jakim świecie żyjemy i odrzucenia narzucających się intuicyjnie wyobrażeń o Wszechświecie.
George Musser zręcznie nawiguje między tymi zagadnieniami, wprowadzając nas w jeden z najdziwniejszych aspektów rzeczywistości znanych nauce.
Upiorne działanie na odległość i jego wpływ na czarne dziury, Wielki Wybuch i teorię wszystkiego, George Musser, Wydawnictwo Copernicus Center Press, wyd. I, Kraków 2018, s. 391, cena 59,90 zl (w tym VAT), książka dostępna także jako e-book.
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 3502
Wydawnictwo uniwersyteckie Trans Humana w Białymstoku opublikowało książkę „Urodziłam się pomiędzy dwoma stepami” Wandy Wachnowskiej-Skorupskiej.
Autorka (1908-1994) to charyzmatyczna instruktorka harcerska, o niezwykłej osobowości, niezłomnym charakterze i pięknym życiorysie, założycielka drużyny harcerskiej we Włodzimierzu, w czasie II wojny światowej komendantka Pogotowia Harcerek Chorągwi Wołyńskiej, a równocześnie żołnierz ZWZ i Wołyńskiej Dywizji AK. Po wojnie, mieszkając już w Warszawie, pozostała wierna kresowej i harcerskiej tradycji: prowadziła Krąg Starszoharcerski włodzimierzaków „Stanica”, a później także „Szafirową Piątkę’, w której skupiły się dawne wilnianki. W 1956 roku, gdy odradzał się ZHP w tradycyjnych strukturach, powróciła do czynnej służby instruktorskiej.
Wydana ostatnio książka jest jej pamiętnikiem, często bardzo osobistym, dedykowanym synom, trudno jednak tę publikację zamknąć w kręgu popularnej obecnie literatury pamiętnikarskiej. Bardziej odpowiednie wydaje się określenie „opowieść epicka” o Autorce i jej rodzinie na tle dziejów dawnych Kresów Wschodnich.
Wanda Wachnowska-Skorupska urodziła się w Olgopolu, wśród podolskich stepów, ale kolejne dramatyczne wydarzenia wojenne zmuszały rodzinę do tułaczki. Uczyła się w Toruniu, studiowała prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, zamieszkała wreszcie we Włodzimierzu, gdzie prowadziła wraz z mężem odziedziczoną po ojcu kancelarię adwokacką. Tam zastała ją II wojna światowa, okupacja sowiecka i niemiecka. Zaangażowana w ruch oporu, była więziona przez NKWD i gestapo, z dwukrotnym wyrokiem śmierci. Wstrząsająca opowieść o tym właśnie okresie, o tragicznych wydarzeniach na Wołyniu, losach mieszkańców i także o własnych przeżyciach zajmuje znaczną część książki.
Wanda Wachnowska-Skorupska przez wiele powojennych lat brała udział w dokumentowaniu wydarzeń, których była świadkiem. Pisała pamiętniki i relacje dotyczące dziejów harcerstwa na Wołyniu, by utrwalić pamięć o tamtych ludziach, ich dziele i losach. Jej teksty były składane w Ossolineum, dopóki tematyka kresowa nie przestała być zakazana. Niektóre były publikowane.
Książka ma ogromną wartość jako świadectwo tamtych czasów, jako źródło informacji z pierwszej ręki, opisuje wiele faktów i miejsc, przypomina wielu ludzi, przywołując ich nazwiska i działalność. Może być także inspiracją do dalszych badań polskich dziejów na Wołyniu i poznania ważnego fragmentu historii harcerstwa na Kresach.
Na uwagę zasługuje koncepcja edytorska książki. Jest ona wspólnym dziełem prof. Elżbiety Feliksiak i Andrzeja Skorupskiego, syna autorki, którzy zebrali w całość teksty najczęściej dotąd niepublikowane, różne wersje wspomnień, a czasem autonomiczne opowieści odnoszące się do tych samych czasów i wydarzeń. Do książki dołączono dwa aneksy. Pierwszy jest napisaną przez Wandę Skorupską monografią dziejów ZHP we Włodzimierzu Wołyńskim. Drugi, autorstwa prof. Elżbiety Feliksiak, to studium obrazu (reprodukowanego w książce i na okładce) Józefa Brandta „Modlitwa w stepie” z 1894 roku, który znajduje się obecnie w zbiorach Lwowskiej Galerii Sztuki. Ten nastrojowy obraz współbrzmi ze stepowymi klimatami książki i motywem tułaczki, w której mieszkańcom Podola towarzyszyły niegdyś otoczone specjalnym kultem obrazy z wizerunkiem Matki Boskiej. Reprodukcje tych najważniejszych można obejrzeć w omawianej książce.
Urodziłam się pomiędzy dwoma stepami, Wanda Wachnowska-Skorupska, opr. Elżbieta Feliksiak i Andrzej Skorupski, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok 2011, str. 448, cena 48,30 zł.
- Autor: js
- Odsłon: 1811
W 70. rocznicę wydarzeń znanych jako rzeź wołyńska, Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego wraz z katowickim Oddziałem Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich zorganizował 13.06.13 konferencję naukową poświęconą temu ludobójstwu – przez lata pomijanemu w dyskursie publicznym.
Jej efektem jest książka W cieniu tragedii wołyńskiej 1943 roku, będąca zbiorem referatów naukowców nie tylko z Uniwersytetu Śląskiego, ale i z KUL, UMCS, AGH, IPN oraz Towarzystwa Miłośników Lwowa.
Porusza się w niej genezę, przebieg i skutki rzezi wołyńskiej, relacje polsko-ukraińskie na Wołyniu, udokumentowanie rzezi w czasie okupacji, postawy duchownych diecezji łuckiej, losy mieszkańców powiatu złoczowskiego, polskich nauczycieli na Podolu, metody i formy aktów ludobójstwa, wielkość strat ludności polskiej – ofiar ukraińskich nacjonalistów oraz uchodźctwo z Wołynia na Lubelszczyznę.
Książka bogata jest w relacje osób, które przeżyły mordy UPA na ludności polskiej, przypisy dokumentujące omawiane tematy oraz zdjęcia, m.in. pierwszych zapisów dokumentujących tę zbrodnię.
Redaktorzy książki – Ewa Żurawska i Jerzy Sperka podkreślają we Wprowadzeniu, iż zarówno konferencja, jak i jej rezultat w postaci książki, nie wyczerpują tej tematyki i stanowią jedynie cegiełkę w przywracaniu pamięci oraz prawdy o tych tragicznych wydarzeniach. Są one powinnością dla zachowania naszej narodowej pamięci i fragmentem działań naukowców w opisywaniu tej tragedii.(js)
W cieniu tragedii wołyńskiej 1943 roku. 70. rocznica mordów Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich Rzeczypospolitej, red. Ewa Żurawska, Jerzy Sperka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015, s. 199, cena 30 zł+VAT
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 1508
Karolina Kuszlewicz – adwokatka, rzeczniczka ochrony zwierząt w Polskim Towarzystwie Etycznym, ekspertka w zakresie prawnej ochrony zwierząt i przyrody jest autorką praktycznego przewodnika pt. Prawa zwierząt. Książkę tę wydało wydawnictwo prawnicze Wolters Kluwer.
Prawa zwierząt to jednak niezwyczajny poradnik; nie jest zbiorem aktów prawnych ani orzecznictwa w zakresie ochrony zwierząt, ani też zbiorem konkretnych porad, co należy robić, kiedy spotykamy się ze złym traktowaniem zwierząt – choć te sprawy są w nim poruszane.
Sama autorka pisze o książce, iż jest wynikiem i kompilacją jej doświadczeń zawodowych w pracy adwokackiej na rzecz zwierząt, współpracy z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się ochroną zwierząt, prowadzonych szkoleń dla policji i urzędów, wiedzy na temat sytuacji faktycznej, w jakiej znajdują się zwierzęta w Polsce, jak również jej osobistej wrażliwości na wszelkie inne istoty. Głównym przesłaniem książki jest wykorzystywanie wiedzy – głównie prawniczej, ale nie tylko – aby nieść pomoc zwierzętom.
Jest to niezwykle potrzebna książka – nawet dla tych, którzy nie mają świadomości o brakach swojej wiedzy w ochronie przyrody. Winni ją przeczytać wszyscy, którzy chcą lub chcieliby pomóc zwierzętom, reagować na ich złe traktowanie przez człowieka, ale nie wiedzą jak to zrobić. Ale to także obowiązkowa lektura dla wolontariuszy, którym nie brakuje empatii, ale bywa że wsparcia prawnego. To także książka niezbędna dla wszystkich inwestorów, administratorów, ludzi decydujących o naszym otoczeniu, środowisku, którzy nawet nie wiedzą, iż łamią przepisy o ochronie zwierząt i ich siedlisk.
Książka winna też być pomocna wszystkim władzom samorządowym i rządowym, organom ścigania i sądom, które ciągle jeszcze uczą się właściwego reagowania na krzywdę zwierząt – autorka zamieszcza bowiem w książce przykłady orzecznictwa w wielu opisywanych sprawach.
Każda osoba na siłę sprawczą, by coś zrobić dla zwierząt, w ich interesie i każda reakcja w imieniu zwierząt się liczy – podkreśla autorka, bowiem skala przemocy wobec zwierząt w Polsce jest ogromna. I to zarówno wobec zwierząt dziko żyjących, jak i hodowlanych i udomowionych.
Bierze się to zapewne z opatrznie rozumianego poglądu, iż to człowiek jest „panem stworzenia” i w związku z tym wszystko mu wolno. Pogląd taki głoszony jest i przez polski kościół katolicki, i przez władze państwa, zatem istnieje odgórne przyzwolenie na traktowanie zwierząt jako rzeczy, a przyrody jako zasobów odnawialnych, które będą istnieć zawsze. (Przykładami takiego myślenia są lex Szyszko i lex Ardanowski).
Autorka – pokazując luki prawne w ochronie zwierząt - proponuje więc ustawowo zająć się ich losem, stworzyć narzędzia prawne zabezpieczające nie tylko prawo zwierząt do życia, ale i ich dobrostan.
Przytaczając rozwiązania prawne istniejące w wysoko rozwiniętych państwach, wskazuje na potrzebę zmian systemowych w polskim prawie, m.in. utworzenia urzędu rzecznika ds. zwierząt. Dzisiaj bowiem w imieniu dręczonych i wykluczanych z naszego otoczenia zwierząt występują głównie aktywiści, biedne organizacje pozarządowe. W ich pracy potrzebne jest im mocniejsze wsparcie zarówno prawne, jak i administracyjne i finansowe.
Niestety, nawet dobre prawo i instytucje nie sprawią, iż wzrośnie empatia Polaków wobec zwierząt – to sprawa kręgosłupa moralnego, wrażliwości na krzywdę innych istot. Sytuację jednak może poprawić edukacja – jeśli ludzie będą mieć wiedzę o zachowaniach zwierząt i ich potrzebach fizycznych i psychicznych, to przy wsparciu dobrego (egzekwowanego!) prawa można byłoby ten cel osiągnąć. Ta książka jest pierwszym krokiem na tej drodze.(al.)
Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik, Karolina Kuszlewicz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019, s. 237, cena 39 zł (w tym 5% VAT)
.