banner

W serii Biblioteka Narodowa Wydawnictwo Ossolineum opublikowało Pamiętnik Stanisława Brzozowskiego. Jest to wydanie poszerzone wobec pierwszego (przygotowanego w 1913 r. przez Ostapa Ortwina) nie tylko o przedmowę autora Pamiętnika, ale i wprowadzane zmiany późniejsze. Warto przypomnieć, że losy rękopisu Pamiętnika znanego pisarza i malarza epoki Młodej Polski do dzisiaj nie są znane, a do odpisu rękopisu pamiętnika znajdującego się w bibliotece Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie nie można dotrzeć. Brzozowski zaczął pisać Pamiętnik w ostatnim roku życia - jego tekst zawiera się miedzy 10 listopada 1910 r. a 5 kwietnia 1911 r. Pisarz i malarz jest wówczas ciężko chory, przebywa we Florencji i całą swoją spuściznę - świadom ostatnich chwil swego życia - powierza żonie Antoninie. Merytoryczną pieczę nad publikacjami miał sprawować właśnie Ostap Ortwin, który pominął jednak przedmowę, jaką autor poprzedził tekst Pamiętnika - być może z uwagi na jej skandalizujący ówcześnie charakter. Po 20 latach emocje opadły, dzisiaj do całego tekstu czytelnicy mają dystans historyczny, choć ciągle prawdziwe jest stwierdzenie Brzozowskiego wypowiedziane do żony: "Myśl moja w Polsce nie miała szczerego przyjaciela". Otóż dzięki Marcie Wyce, która napisała wstęp do tej edycji Pamiętnika Brzozowskiego i Maciejowi Urbanowskiemu - który opracował tekst i dodał komentarze - czytelnicy mogą tę myśl przede wszystkim poznać. A niewykluczone, że się z nią zaprzyjaźnić.

Stanisław Brzozowski, Pamiętnik, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław 2007, s.209