Wydawnictwo Czarne wydało niezwykle „na czasie” książkę Patricka Raddena Keefe’a – Imperium bólu. Baronowie przemysłu farmaceutycznego w tłumaczeniu Jana Dzierzgowskiego.
Sformułowanie „na czasie” odnosi się do trwającej epidemii narkotycznej w USA, w której czynnikiem niszczącym ludzkie życie są leki przeciwbólowe – aktualnie fentanyl, 50 razy silniejszy od heroiny (w 2021 zmarło z jego powodu 70 tys. Amerykanów).
Dziennikarz śledczy Patrick Keefe sięga jednak głębiej w historię uzależnień, których sprawcami jest głównie chciwy przemysł farmaceutyczny. Jego skrupulatne śledztwo pokazujące korzenie wprowadzenia na rynek i reklamę środków przeciwbólowych zaczyna się od historii firmy Purdue Pharma – utworzonej i prowadzonej przez rodzinę Sacklerów. Firmy, która zbudowawszy swoją potęgę na produkcji Valium przez wiele lat była nietykalna nie tylko z powodu swojej potęgi ekonomicznej i związanej z tym korupcji, ale i umiejętnego PR, w którym szeroko wykorzystywano filantropię, służącą za listek figowy przykrywający nieetyczne działania właścicieli firmy.
Majątek rodziny szacowano na miliardy dolarów, ale niepohamowana żądza bogactwa pchnęła ich dalej: do intratnego sektora leków opioidowych. Arthur i Mortimer chcieli, by ich produkt był czymś więcej niż tylko specjalistycznym środkiem stosowanym w opiece paliatywnej. Miał przynieść ulgę rzeszom zwykłych Amerykanów cierpiących na pospolite bóle. Swój lek – OxyContin – reklamowali jako bezpieczną alternatywę dla morfiny. W rzeczywistości jego główny składnik – oksykodon – był od niej dwa razy silniejszy, o czym doskonale wiedzieli. Agresywna strategia marketingowa w ciągu kilkunastu lat doprowadziła do tragedii – setki tysięcy Amerykanów uzależniło się od opioidów, a śmierć z powodu przedawkowania była jedną z głównych przyczyn zgonów w USA.
Sacklerowie uparcie powtarzali, że problem nie leży w leku, tylko w jego użytkownikach, którzy używali leku niezgodnie z zaleceniami producenta. Sacklerowie uważali, że ludzie nadużywali leku i go przedawkowywali. Winę za to mógł ponosić lekarz, który wystawił receptę, hurtownik, farmaceuta, diler, albo użytkownik, ale nie producent, czyli Purdue. A już na pewno winy nie ponosili Sacklerowie.
Imperium bólu to niezwykle rzetelnie i dogłębnie udokumentowana opowieść o ludziach, którym zysk, bogacenie się, chore ambicje przyćmiły misję pomagania chorym. Ludziach, którzy nigdy nie ponieśli odpowiedzialności za przyczynienie się do kryzysu zdrowia publicznego.
Książka reportera Paricka Raddena Keefe’a to nie tylko odsłonięcie mechanizmów kapitalizmu w najbardziej wrażliwej dziedzinie – życia i zdrowia – ale i spełnienie powinności dziennikarza i reportera – przywrócenia sprawiedliwości społecznej, ujęcia się na słabszymi, tymi, którzy sami nie są w stanie obronić się przed pazernością i bezwzględnością ludzi tworzących instytucje rzekomo dla ochrony ich zdrowia i życia. (al.)
Imperium bólu. Baronowie przemysłu farmaceutycznego, Patrick Radden Keefe, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, wyd. I, s.614, cena 79,90 zł.