Pod redakcją naukową prof. Stanisława Bielenia ukazała się książka będąca zbiorem esejów dotyczących sztuki negocjacji - W kalejdoskopie negocjacji międzynarodowych. Wydała ją Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Jej idea zrodziła się podczas zajęć dydaktycznych ze studentami trzeciego roku stosunków międzynarodowych na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Autor – po 30 latach wykładów akademickich na ten temat – traktuje ją jako swoje pożegnanie z przedmiotem wieloletnich badań.
W dwunastu rozdziałach jedenastu autorów przedstawia różne aspekty sztuki negocjacji w różnych kulturach, także w ujęciu historycznym, szczodrze okraszając je przykładami „z życia” (w różnych państwach!) oraz wskazówkami, co należy czynić, aby uzyskać sukces w porozumieniu skonfliktowanych stron, jakie cechy należy mieć lub w sobie wykształcić, aby pokojowo rozwiązać problemy sporne, czy zwyczajnie się dobrze rozumieć.
Jak pisze we Wstępie do książki prof. Bieleń – „negocjacje w stosunkach międzynarodowych od najdawniejszych czasów były jedną z najważniejszych funkcji dyplomacji, która obok środków militarnych i gospodarczych decydowała o skuteczności działań państwa na arenie międzynarodowej./…/ Negocjacje prawie zawsze odnoszą się do rozwiązywania konfliktów, a dzięki nim można rozstrzygać spory w sposób pokojowy, unikając wojen”.
Wszystko wskazuje na to, iż rola negocjacji w obecnym i przyszłym świecie musi być kluczowa, jeśli ten świat będziemy chcieli zachować. Zmiany, jakich jesteśmy już dziś świadkami – polityczne, kulturowe, ideowe, zmiana globalizacji na regionalizację, próba obalenia państw narodowych na rzecz ponadnarodowych korporacji, rabowanie i niszczenie (na różne sposoby) społeczeństw przez przedstawicieli wielkiego kapitału, wreszcie kończące się zasoby naturalne planety i zmiany klimatyczne – wszystkie te sprawy trzeba rozwiązywać przy negocjacyjnym stole, jeśli chcemy uniknąć niszczących wojen, czy wojny globalnej.
Co więc należy czynić, aby negocjacjom nadać właściwą rangę, wyższa niż wojenna droga na skróty? „Należy edukować ludzi - pisze prof. Bieleń, gdyż jedynie człowiek wykształcony i mający gruntowną wiedzę o świecie potrafi nie tylko rozmawiać, ale i zrozumieć argumenty drugiej strony, kimkolwiek ona jest – sojusznikiem czy przeciwnikiem. Nie musi się z nim zgadzać, ale potrafi go wysłuchać. To przede wszystkim brak wiedzy, ignorancja i moralna arogancja, podatność na manipulacje i indoktrynację rodzą napięcia między ludźmi i tworzą grunt dla postaw ekstremistycznych”.
Zbiór esejów poświęconych negocjacjom, a zatem zachowaniu pokoju na świecie, dobrze spełnia to zadanie - nie tylko w kształceniu studentów nauk politycznych. To niezwykle ciekawa lektura (wzbogacona bibliografią) dla każdego, kto jest ciekaw świata, kogo obecny świat „boli”, i kto jest otwarty na dialog i porozumienie, nie wojnę. (al.)
W kalejdoskopie negocjacji międzynarodowych, red. Stanisław Bieleń, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2022, s.240