banner

Wydawnictwo Copernicus Center Press wydało obszerną biografię Gottfrieda Wilhelma Leibniza - filozofa, matematyka, prawnika, inżyniera-mechanika, fizyka, historyka i dyplomaty. Jej autorką jest Maria Rosa Antognazza, a tłumaczami - Zuzanna i Łukasz Lamżowie.

LeibnizSpośród wszystkich myślicieli przełomu XVI/XVII stulecia, którzy rozpoczęli współczesną filozofię, żaden nie prowadził bardziej bogatego i wszechstronnego życia intelektualnego niż Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716). Wykształcony na prawnika, pracował jako radca dworu, bibliotekarz i historiograf. Dokonał wielu słynnych odkryć na gruncie logiki, matematyki, fizyki i metafizyki, swoje własne prace odczytywał jednak w perspektywie etycznej i teologicznej, łącząc zainteresowania teoretyczne z kwestiami politycznymi, dyplomatycznymi i szerokim wachlarzem reform praktycznych: prawnych, ekonomicznych, administracyjnych, technologicznych, medycznych i kościelnych.
Dla historyka nauki pokazanie tak wielowymiarowej postaci i to w jednym dziele to wielkie wyzwanie, na lata pracy. Jak udany jest efekt takiego zamiaru w przypadku biografii Leibniza można się przekonać z lektury książki Marii Rosy Antognazzy.

Bernard Le Bovier de Fontenelle, sekretarz francuskiej Królewskiej Akademii Nauk, przedstawiając na forum akademii osobę niemieckiego filozofa, zwrócił uwagę na niesłychaną różnorodność jego intelektualnych osiągnięć, co można przyrównać do umiejętności starożytnych, którzy byli w stanie kiełznać jednocześnie nawet osiem koni. Tak Leibniz umiał się posługiwać wszystkimi naukami naraz. Widać to było dobitnie podczas porządkowania jego archiwum: Leibniz pozostawił tysiące listów i setki zarysów rozpraw, fragmentów, szkiców, notatek tworzących 120 obszernych woluminów podzielonych na osiem różnych serii, przy czym ich intelektualna wartość jest nie mniej uderzająca niż ich liczba – podkreśla biografka.
Urodzony dwa lata przed końcem wojny 30-letniej Leibniz był człowiekiem syntezy i pojednania. Żywił głębokie przekonanie, że jedność wiedzy i uniwersalność prawdy mogą zostać odkryte z jednej strony dzięki ciągłej wymianie intelektualnej i rozmowom, a z drugiej zaś poprzez przeczesywanie tysiącleci myśli ludzkiej. Ostatecznym celem, który zawsze miał na względzie była poprawa kondycji ludzkiej. A jednocześnie zawsze stąpał twardo po ziemi, by rozumieć, że stabilność polityczna, zdrowie i opieka społeczna zrobiły więcej dla szczęścia ludzkości niż wiele wzniosłych rozważań – zauważa autorka biografii.

Przez całe życie pielęgnował zasadniczo jedno marzenie: pragnął przywrócić różnorodności ludzkiej wiedzy logiczną, metafizyczną i pedagogiczną jedność, skoncentrowaną wokół teistycznej wizji chrześcijańskiej tradycji i mającej na celu powszechne dobro.
Uznaje się, że życie Leibniza przypominało jego myśl: że zarówno za jego intelektualnymi jak i praktycznymi przedsięwzięciami stała niewielka liczba podstawowych zasad czy celów, oraz że wszystko było ze wszystkim połączone.
Książka ta – jak pisze Rosa Antognazza we Wstępie – przekazując złożone idee w biograficznej narracji – dąży do udowodnienia faktu, że myśl można w pełni zrozumieć jedynie w kontekście życia, zaś życie jedynie w kontekście czasu i przestrzeni, w których płynie.

Opowieść o twórczości Leibniza (z bogatymi przypisami, obszerną bibliografią, dodatkiem od tłumaczy i indeksem) to nie tylko wyczerpująco udokumentowany opis rozwoju myśli Leibniza (stąd podtytuł: „Biografia intelektualna”), jego ambitnych planów i przedsięwzięć, bogatych kontaktów intelektualnych i wędrówek po Europie. To portret człowieka i myśliciela, którego tłem jest życie intelektualne Europy XVII i początku XVIII wieku.(al.)

Leibniz. Biografia intelektualna, Maria Rosa Antognazza, Wydawnictwo Copernicus Center Press, wyd. I, Kraków 2018, s. 711, cena 129,90 zł (w tym VAT), książka dostępna także jako e-book.