banner

Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę realizacji zobowiązań offsetowych wynikających z kontraktu na zakup samolotów F-16. Kontrola ta objęła także dwie jednostki naukowe, biorące udział w tym projekcie - Instytut Lotnictwa w Warszawie oraz Uniwersytet Łódzki.  

Kontrola prowadzona u 6 wybranych offsetobiorców wykazała, że ZCh „Nitro-Chem" SA, Uniwersytet Łódzki i Instytut Lotnictwa nie zawarły umów biznesowych z offsetodawcami, w których w sposób kompleksowy zabezpieczyli własne interesy w sytuacjach przerwania wykonywania, niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez offsetodawcę poszczególnych zobowiązań.
W przypadku Uniwersytetu Łódzkiego i Instytutu Lotnictwa niewłaściwy sposób sformułowania zapisów umownych miał bezpośredni wpływ na przebieg realizacji zobowiązań offsetowych w latach 2003-2006 oraz osiągane w ich rezultacie efekty - zdaniem NIK niesatysfakcjonujące.

W ramach zobowiązań offsetowych realizowanych w Instytucie Lotnictwa w Warszawie (projekt 1-112) NIK jako niewystarczające oceniła działania podejmowane przez offsetobiorcę na etapie negocjowania umowy offsetowej z LMC. W przekazanej do kontroli dokumentacji nie było materiałów świadczących o konsultacjach dotyczących przedmiotu, wartości nominalnej, harmonogramu oraz wstępnych warunków realizacji zobowiązań ani z potencjalnym offsetodawcą, ani z ministerstwem gospodarki.

W ocenie NIK, fakt że umowa biznesowa nie zawierała ani bezpośrednich odniesień do wynegocjowanych przez MG zobowiązań ani zapisów dotyczących kar za ich niezrealizowanie powodował, iż offsetobiorca nie miał skutecznych możliwości domagania się jej wykonania. W konsekwencji w ramach tego projektu zaliczone zostały 4 zobowiązania na łączną wartość offsetową 6 762 tys. USD, tj. zaledwie na poziomie 11,3% wielkości planowanej. Dalsze 4 zobowiązania (przewidziane do wykonania w latach 2003-2006) oczekiwały na zaliczenie. Offsetobiorca przedstawiał własną wycenę przekazanej technologii (na poziomie 533,3 tys. USD), która nie została zaakceptowana przez offsetodawcę.

Także metodologia wyceny wartości transferu technologii offsetodawcy (na poziomie 2 000 tys. USD) nie była akceptowana przez offsetobiorcę.

W przypadku realizacji zobowiązań przez Uniwersytet Łódzki (projekt 2-103) zawarta przez tę jednostkę umowa biznesowa nie zawierała m.in. zapisów dotyczących odszkodowań i kar umownych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania oraz sposobu i terminu potwierdzania przez offsetobiorcę realizacji poszczególnych zobowiązań. Zgodnie z wyjaśnieniami offsetobiorcy, nie miał on wpływu na narzuconą przez stronę amerykańską treść umowy zobowiązania offsetowego, a przed jej zawarciem nie wiedział o konieczności negocjowania jej warunków. W ocenie NIK działanie Uniwersytetu świadczy o niezrozumieniu istoty offsetu i braku jakiejkolwiek aktywności w zakresie podjęcia skutecznych działań zmierzających do właściwego zabezpieczenia swoich praw.

Uniwersytet, z przyczyn wskazanych powyżej, nie znał wartości zrealizowanych w latach 2003-2007 zobowiązań. Nie dokonywał również i nie zlecał ekspertyzy w zakresie wartości przekazanych zobowiązań (m.in. wartości programu studiów i otrzymanego know-how). Zdaniem NIK, powyższe uwarunkowania - już na obecnym etapie - skutecznie utrudniały dokonanie całościowej oceny efektów wynikających z dotychczasowej realizacji projektu 2-103. Wyrazem ich niezadowalającego poziomu był fakt wstrzymania zaliczeń przez ministra właściwego do spraw gospodarki oraz brak pozytywnej rekomendacji Komitetu ds Umów Offsetowych. Na zaliczenie oczekiwały 4 zobowiązania przewidziane do wykonania w latach 2003-2006.


W kontrolowanych jednostkach (offsetobiorcy i MG) nie zgłoszono zastrzeżeń do protokołów kontroli. NIK skierowała wystąpienia pokontrolne do kierowników 6 kontrolowanych offsetobiorców.

O sposobie wykorzystania uwag i wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych NIK została poinformowana w odpowiedziach udzielonych przez badanych offsetobiorców. Z nadesłanych informacji wynikało, że kierownicy tych jednostek potwierdzili przyjęcie do realizacji wniosków pokontrolnych. Jednocześnie offsetobiorcy przedstawili podjęte przez siebie (lub planowane do podjęcia) działania służące wykonaniu wniosków pokontrolnych we wszystkich wskazanych przez NIK obszarach. Przykładowo, Instytut Lotnictwa poinformował Delegaturę NIK w Warszawie o zobowiązaniu dyrektorów pionów oraz kierowników wszystkich komórek organizacyjnych do ścisłej współpracy z działem organizacyjno-prawnym w celu maksymalnego zabezpieczenia interesów prawnych i ekonomicznych Instytutu, a także o zobowiązaniu dyrektora oraz pracowników Centrum Badań Materiałów i Konstrukcji do sporządzenia rzetelnych sprawozdań w związku z realizowanymi zobowiązaniami offsetowymi.

Więcej - http://www.nik.gov.pl/news.php?cod=2551

Od redakcji:

Jak ustalenia NIK widzą kontrolowani?

Rektor UŁ, prof. Włodzimierz Nykiel w wypowiedzi dla prasy 27.08.09 stwierdził, że NIK w skierowanym do rektora uczelni wystąpieniu pokontrolnym - pomimo stwierdzonych nieprawidłowości - "pozytywnie ocenia realizację przez UŁ - jako offsetobiorcę zadań w badanym zakresie".

Zdaniem rektora, wybór UŁ jako partnera programu offsetowego był ogromnym sukcesem uczelni. Choć UŁ nie akceptowała wszystkich przedstawianych jej do potwierdzenia kwot, co prowadziło do niezaliczenia wykonania tych zobowiązań firmie Lockheed Martin, jednakże UŁ otrzymał to, co miał otrzymać, czyli 2 mln USD. "Z relacji ówczesnych władz UŁ wynika, że okoliczności zawarcia umowy nie pozwalały na negocjowanie jej treści, wskutek czego UŁ stał przed alternatywą zawarcia umowy w proponowanym kształcie, albo utraty szans uczestniczenia w programie. Wiele innych uczelni wyższych w Polsce chciało zająć miejsce łódzkiej uczelni" - twierdził rektor.


 

oem software